Kent u iemand die nog nooit last van hoofdpijn heeft gehad? Kloppende, zeurende, bonkende, schele of stekende hoofdpijn, een of meerdere varianten heeft iedereen wel eens gehad. Hoofdpijn is pijn gelokaliseerd in het hoofd. Hoofdpijn kan verschillende oorzaken hebben en evenzoveel verschijningsvormen. Ik ga hier iets dieper op alle soorten hoofdpijn in.

Soorten hoofdpijn

Migraine:                        

Ondanks het vele onderzoek, nog veel onduidelijk over de oorzaken van migraine. Wel is bekend dat migrainehoofdpijn te maken heeft met de verwijding van bloedvaten in het hoofd. Ook is inmiddels vast komen te staan dat bepaalde stoffen of factoren deze bloedvatverwijding kunnen veroorzaken en zo een migraineaanval kunnen uitlokken. Voorbeelden hiervan zijn:

• Sommige voedingsstoffen zoals kaas, chocolade, alcohol of citrusfruit
• Hormoonwisselingen, bijvoorbeeld de menstruatie of de eisprong
• Spanning, meestal vooral vlak na de spanning
• Weersveranderingen
• Onregelmatig leven, te weinig nachtrust (of juist teveel), maaltijden overslaan.

Een echte aanval wordt door in ieder geval 2 van de volgende symptomen gekenmerkt:

• De hoofdpijn is éénzijdig
• Er is sprake van 'bonzende' hoofdpijn
• De pijn verergert bij beweging
• De pijn verergert door licht

 Migraine is vervelend en pijnlijk, maar niet gevaarlijk. Langdurige hoofdpijn, of dat nu migraine is of niet, heeft geen verdere consequenties voor uw gezondheid.Ondanks het feit dat uit onderzoek is gebleken dat migraine vaak (in 40 tot 60% van de gevallen) in de familie voorkomt, mag daaruit niet worden geconcludeerd dat migraine erfelijk is.

Meestal wordt migraine behandeld met medicijnen. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen geneesmiddelen die op het moment van de aanval worden gebruikt, om de pijn te verminderen en geneesmiddelen die elke dag moeten worden ingenomen, om te voorkomen dat een aanval ontstaat.bijvoorbeeld: 

• Pijnstillers
• Middelen tegen misselijkheid
• Specifieke migraine medicijnen, zoals triptanen (in de vorm van sneloplossende, smelt- of gewone tabletten, zetpil, neusspray of injectie) of ergotamines in de vorm van tablet of zetpil.

 Spanningshoofdpijn:

Spanningshoofdpijn zit vaak aan beide kanten van uw hoofd, of als een strakke band om het hoofd. Het is een drukkende, knellende pijn. Hierbij zijn de spieren van de schouders, nek en schedel vaak extra gevoelig. U kunt ook last hebben van fel licht of hard geluid. Spanningshoofdpijn heeft vaak te maken met spanningen, bijvoorbeeld thuis, op school of op uw werk. Het kan ook komen door een verkeerde houding of te weinig wisselen van houding, door slecht slapen, moeheid of ergens tegen opzien. Soms ontstaat hoofdpijn zonder duidelijke reden.Om van spanningshoofdpijn af te komen is het van belang om gezond te leven, genoeg te bewegen, te zorgen voor frisse lucht en op tijd uw ontspanning te zoeken. Paar advisen:

• Een avondwandeling in plaats van televisiekijken voor het slapen.
• Sporten in plaats van surfen op het internet.
• Laat uw nek- en schouderspieren masseren door uw partner, vriend of huisgenoot
• Ga, als u moe bent, op tijd naar bed en sta ook op tijd weer 
• Kijk eens of de hoofdpijn weggaat van een warme douche.

Als pijnstiller kunt u paracetamol gebruiken. Gebruik niet meer pijnstillers dan nodig is en niet dagenlang achter elkaar. Veelvuldig gebruik van pijnstillers kan ook weer hoofdpijn veroorzaken. Het is niet altijd mogelijk een verklaring voor de hoofdpijn te vinden. Extra onderzoek is bij spanningshoofdpijn niet nodig. Twijfelt u eraan of u wel echte spanningshoofdpijn heeft, neem dan contact met uw arts op.

Hoewel er uitgebreid onderzoek wordt gedaan naar clusterhoofdpijn, is er nog geen duidelijke oorzaak bekend. Men denkt dat het ontstaan van de ziekte te maken heeft met een afwijking in de hypothalamus, een deel van de hersenen. De hypothalamus heeft een groot aantal functies voor het lichaam, waaronder het regelen van de bloeddruk, de hartslag, de hormoonhuishouding en de biologische klok. Dit laatste zou een reden kunnen zijn voor het feit dat de pijnaanvallen vaak rond dezelfde tijdstippe opkomen.

Het belangrijkste symptoom van clusterhoofdpijn is dat het vrij plotseling komt opzetten. Mensen met de aandoening beschrijven een aanval als een haast ondraaglijke, stekende pijn aan de zijkant van het hoofd. De pijn kan uitbreiden tot nekklachten, pijn aan de oogkas, het oor en de bovenkaak aan dezelfde kant van het hoofd. Mensen hebben vaak last van een verstopte neus, een tranend oog, een verkleinde pupil en een hangend ooglid, allemaal aan dezelfde kant van het hoofd als waar de pijn zit.

De behandeling van clusterhoofdpijn bestaat uit het bestrijden van de pijn tijdens een aanval en het proberen te voorkómen van een aanval.

Pijnbestrijding tijdens aanval :                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             Er zijn twee manieren om de pijn tijdens een aanval te verminderen. Eén van de meest gebruikte behandelingen is het inademen van zuurstof. Er wordt dan gedurende 15 minuten, 100% zuurstof, ingeademd via een maskertje. Bij zo’n 70% van de mensen met clusterhoofdpijn geeft dit binnen 10 minuten een duidelijke verlichting van de pijn. Daarnaast kan een injectie van het medicijn sumatriptan worden gegeven. Ook dit middel geeft bij een groot deel van de mensen verlichting van de pijn binnen 10-15 minuten. Het nadeel van dit middel is echter dat het slechts tweemaal per dag mag worden gebruikt, terwijl je eventueel meer dan twee aanvallen kunt hebben.                              

Voorkómen van aanval :                                                                                                                                                                                                                                                 Om het optreden van aanvallen van clusterhoofdpijn te verminderen wordt gebruikgemaakt van middelen als verapamil, methysergide en lithium. Dit soort medicatie is bij veel mensen effectief maar moet alleen worden gebruikt onder strikte begeleiding van een neuroloog.

Hoofdpijn verpprzaakt door genismiddelen:

Deze vorm van hoofdpijn ontstaat door het te vaak nemen van medicijnen.Bepaalde geneesmiddelen tegen hoofdpijn (ergotamines) en ook gewone pijnstillers, zoals aspirine, ibuprofen, paracetamol en combinatiemiddelen, al dan niet met coffeïne of codeïne, kunnen echter juist hoofdpijn veroorzaken, als ze te vaak worden gebruikt. Dit geldt ook voor overmatig gebruik van triptanen. Patiënten kunnen hierdoor ineen vicieuze cirkel komen: hij of zij neemt steeds vaker of steeds meer van het middel in, waardoor de hoofdpijn steeds vaker terugkeert of steeds heftiger wordt. Volgens de richtlijnen van artsen is er sprake van medicatieafhankelijke hoofdpijn als men vrijwel dagelijks twee of meer, vaak verschillende pijnstillers gebruikt.

Hoe merk je het? Deze soortt hoofdpijn heeft in ieder geval één van de volgende kenmerken:

• Dubbelzijdige hoofdpijn
• Mild tot matige pijnklachten
• Misselijkheid

Deze pijn vooral voorkomt bij mensen die vroeger migraine hadden en nu nog zeer regelmatig (dagelijks) pijnstillers of (minimaal 1x per week) ergotamines innemen. Hierdoor kan migraine of clusterhoofdpijn overgaan in chronische hoofdpijn. Overmatig medicijngebruik wordt dan ook gezien als één van de belangrijkste oorzaken van medicatie-afhankelijke hoofdpijn.